Prowadzisz firmę transportową w Niemczech i chcesz rozszerzyć zakres swojej działalności lub uregulować formalności związane z międzynarodowym przewozem towarów? Warto upewnić się, że spełniasz wszystkie wymogi prawne i posiadasz komplet niezbędnych licencji. W tym artykule szczegółowo omawiamy najważniejsze zmiany w przepisach dotyczące prowadzenia firmy transportowej w Niemczech w 2025 roku.

Firma transportowa w Niemczech – Formy działalności dostępne dla firm transportowych w Niemczech

Rozpoczynając działalność gospodarczą na terenie Niemiec, jednym z pierwszych i kluczowych kroków jest wybór odpowiedniej formy prawnej, w ramach której będzie funkcjonowało przedsiębiorstwo. Sytuacja ta dotyczy również branży transportowej.

Jednoosobowa działalność gospodarcza (Gewerbe) stanowi jedną z najpopularniejszych form prowadzenia firmy, szczególnie wśród zagranicznych przedsiębiorców, w tym Polaków. Właściciel ponosi pełną odpowiedzialność za funkcjonowanie biznesu – zarówno w zakresie operacyjnym, jak i finansowym. Oznacza to, że odpowiada on całym swoim majątkiem za wszelkie zobowiązania powstałe w ramach działalności.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) to forma prawna zapewniająca znacznie większe bezpieczeństwo finansowe niż Gewerbe. W tym przypadku ryzyko właścicieli jest ograniczone – wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki wyłącznie do wysokości wniesionego kapitału zakładowego. Warunkiem założenia GmbH jest wniesienie minimalnego kapitału zakładowego, który może być również wykorzystany jako zabezpieczenie przy ubieganiu się o licencję transportową.

Spółka komandytowa (Kommanditgesellschaft – KG) to struktura, w której wspólnicy dzielą się na dwie grupy: komplementariuszy oraz komandytariuszy. Komplementariusze ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, natomiast odpowiedzialność komandytariuszy ogranicza się do wysokości wniesionego wkładu. Tego rodzaju forma prawna umożliwia efektywną współpracę między osobami o zróżnicowanym poziomie zaangażowania kapitałowego i operacyjnego w działalność firmy.

Firma transportowa w Niemczech – Zezwolenia i licencje transportowe

Bez względu na wybraną strukturę działalności założenie przedsiębiorstwa transportowego na terenie Niemiec wiąże się z koniecznością spełnienia określonych wymogów formalno-prawnych, w tym uzyskania stosownych zezwoleń oraz licencji.

W przypadku wykonywania transportu drogowego przy użyciu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony wymagane jest posiadanie zezwolenia na krajowy przewóz rzeczy (Erlaubnis für den Güterkraftverkehr), a także unijnej licencji transportowej (EU-Lizenz). Istotnym elementem procesu rejestracyjnego jest również przedstawienie certyfikatu kompetencji zawodowych przewoźnika – dokumentu potwierdzającego kwalifikacje niezbędne do prowadzenia działalności w sektorze transportowym.

Podobnie jak w Polsce, również niemieckie prawo przewiduje obowiązek wykazania odpowiedniego zabezpieczenia finansowego przez firmy transportowe. Wysokość wymaganego kapitału uzależniona jest od liczby wykorzystywanych pojazdów oraz charakteru prowadzonej działalności. Dla pierwszego pojazdu należy wykazać środki w wysokości 9 000 euro, natomiast dla każdego kolejnego – 5 000 euro. Zabezpieczenie to musi zostać udokumentowane za pośrednictwem instytucji bankowej obsługującej firmowe konto przedsiębiorcy.

Od maja 2022 roku wprowadzono istotne zmiany legislacyjne obejmujące również mniejsze pojazdy dostawcze o masie całkowitej od 2,5 do 3,5 tony. W ich przypadku także obowiązuje wymóg uzyskania licencji transportowej, a sama procedura aplikacyjna przebiega analogicznie do tej przewidzianej dla pojazdów ciężarowych. Różnica dotyczy jednak wysokości wymaganego zabezpieczenia kapitałowego – dla pierwszego „busa” konieczne jest wykazanie kwoty 1 800 euro, natomiast dla każdego kolejnego pojazdu w tej kategorii – 900 euro.

Kiedy potrzebna jest niemiecka licencja transportowa?

Każde przedsiębiorstwo wykonujące zarobkowy przewóz drogowy towarów w Niemczech pojazdami o DMC powyżej 3,5 t (łącznie z przyczepami) musi posiadać stosowne zezwolenie transportowe wydawane przez niemiecki urząd transportu. Choć przepisy przewidują pewne wyjątki, mają one zastosowanie jedynie w nielicznych przypadkach.

W przypadku międzynarodowego transportu i przewozów kabotażowych od 21 maja 2022 r. obowiązuje wymóg posiadania licencji wspólnotowej (EU-Lizenz) także dla pojazdów o DMC powyżej 2,5 t.

Wyróżnia się dwa typy zezwoleń:

• krajowe – ważne tylko na terenie Niemiec (Erlaubnis für den Güterverkehr),
• unijne – obowiązujące w całej UE, EOG oraz Szwajcarii (EU-Lizenz).

Warto ubiegać się o licencję unijną, ponieważ procedura jej uzyskania jest zbliżona do krajowej, a różnica w kosztach niewielka. Opłaty wynoszą zazwyczaj od 250 do 500 EUR + ok. 50 EUR za każdy odpis licencji. Licencja unijna zapewnia większą elastyczność, gdyż umożliwia świadczenie usług w całej Unii Europejskiej.

Ubezpieczenie transportowe w Niemczech

Prowadząc działalność transportową, spedycyjną, logistyczną lub jako przewoźnik, właściciel odpowiada za przewożony towar. Dlatego warto zabezpieczyć firmę odpowiednimi polisami – przede wszystkim ubezpieczeniem OC przewoźnika (OCP) oraz ogólnym ubezpieczeniem OC firmy.

Zgodnie z § 7a Ustawy o Towarowym Transporcie Drogowym (GüKG) każdy przewoźnik w Niemczech musi posiadać ubezpieczenie OCP. Minimalna suma gwarancyjna to 600 000 euro na zdarzenie i 1 200 000 euro rocznie. Polisa obejmuje szkody w towarze i opóźnienia w transporcie.

Jeśli firma zajmuje się także magazynowaniem, warto wykupić ubezpieczenie OC dla właścicieli magazynów, chroniące przed szkodami w przechowywanych towarach oraz mieniu osób trzecich.