Rosnąca cyfryzacja procesów podatkowych sprawia, że kontrole przedsiębiorstw są coraz bardziej szczegółowe i wymagające. Organy skarbowe w Niemczech sięgają po zaawansowane narzędzia analityczne oraz oczekują pełnej przejrzystości w dokumentacji finansowej. To z kolei zmienia sposób, w jaki spółki muszą przygotowywać się do tego rodzaju postępowań. Betriebsprüfung w 2025 roku nie ogranicza się już wyłącznie do formalnego sprawdzenia bilansów, ale stanowi kompleksową weryfikację jakości systemów księgowych, rzetelności raportowania oraz zdolności firmy do utrzymania spójnych procedur.

Znaczenie Betriebsprüfung dla spółek w 2025 roku

Kontrola podatkowa w Niemczech, znana jako Betriebsprüfung, w 2025 roku nabiera jeszcze większego znaczenia ze względu na rosnącą cyfryzację i zmiany w obowiązkach raportowych. Administracja podatkowa kładzie nacisk na pełny, elektroniczny dostęp do danych finansowych, a także na zgodność z zasadami GoBD oraz nowymi regulacjami dotyczącymi faktur elektronicznych. Dla przedsiębiorstw oznacza to konieczność wcześniejszego przygotowania systemów księgowych, procedur wewnętrznych oraz dokumentacji, aby uniknąć poważnych konsekwencji finansowych i organizacyjnych. Coraz więcej kontroli kończy się korektami podatkowymi, dlatego przygotowanie do Betriebsprüfung nie powinno być traktowane jako formalność, lecz jako strategiczny element zarządzania ryzykiem.

Betriebsprüfung – Rola i wymagania związane z E-Bilanz

Jednym z centralnych elementów, na które zwraca uwagę każda kontrola podatkowa w Niemczech, jest E-Bilanz, czyli elektroniczne przekazywanie bilansu oraz rachunku zysków i strat w formacie XBRL do urzędu skarbowego. W 2025 roku obowiązuje rozszerzona taxonomia, która wymaga dokładniejszego przyporządkowania kont i szerszego zakresu danych. Spółki muszą zadbać, aby każdy element planu kont był prawidłowo powiązany z odpowiednim polem taxonomii i aby możliwe było przygotowanie szczegółowych kontonachweise, czyli dokumentów wyjaśniających salda poszczególnych kont. Błędy w strukturze E-Bilanz, pominięcie obowiązkowych pól czy brak spójności między bilansem handlowym a podatkowym należą do najczęściej wykrywanych uchybień w ramach kontroli, które skutkują korektami podatkowymi.

Betriebsprüfung – Procedury dostępu do danych i obowiązki spółki

W trakcie Betriebsprüfung urząd skarbowy może skorzystać z trzech sposobów dostępu do danych:

• Z1 — bezpośredni dostęp do systemu w trybie odczytu,
• Z2 — pośrednie przetwarzanie danych przez spółkę na żądanie kontrolujących,
• Z3 — przekazanie kompletnych danych w formie elektronicznej na nośniku.

Każdy z tych wariantów wymaga od spółki przygotowania infrastruktury, dokumentacji i procedur bezpieczeństwa. W praktyce audyt podatkowy w DE pokazuje, że szczególne znaczenie ma kompletność i czytelność struktur danych — brakujące rekordy, błędne formaty czy brak metadanych mogą zostać uznane za uchybienia i prowadzić do korekt. Firmy muszą także przewidzieć, że kontrolujący może równocześnie stosować różne metody dostępu, co wymaga elastyczności w zakresie eksportu danych i ścisłego przestrzegania zasad raportowania.

Najczęstsze korekty w trakcie kontroli

Do najczęściej wykrywanych problemów, jakie ujawnia kontrola podatkowa w Niemczech, należą błędne przyporządkowanie kont do taxonomii E-Bilanz, brak szczegółowej dokumentacji sald, nieprawidłowe księgowanie transakcji z podmiotami powiązanymi oraz niezgodności między bilansem handlowym a podatkowym. Kontrolujący bardzo często analizują także prawidłowość ewidencji kosztów, w tym wydatków na najem, leasing czy usługi świadczone przez udziałowców i członków zarządu. Audyt podatkowy w DE coraz częściej skupia się również na obszarze faktur elektronicznych, które od 2025 roku muszą być przechowywane w formacie strukturalnym i zgodnym z wymogami GoBD. Nieprawidłowa archiwizacja lub brak spójności między wersją PDF a plikiem XML mogą prowadzić do zakwestionowania kosztów i poważnych konsekwencji podatkowych.

Betriebsprüfung – Strategie przygotowania i obrona spółki

Skuteczne przygotowanie do Betriebsprüfung wymaga wdrożenia kompleksowego planu działań. Spółka powinna przeprowadzić audyt wewnętrzny systemów i procesów, sprawdzić poprawność mapowania kont do taxonomii E-Bilanz oraz przygotować dokumentację techniczną i procedury dostępu do danych. Warto przeprowadzać symulacje eksportów i testy zgodności, aby wcześniej wykryć ewentualne braki. Kluczowe znaczenie ma także ustalenie jasnych zasad komunikacji z kontrolującymi i wyznaczenie osób odpowiedzialnych za reprezentowanie spółki. Podczas samej kontroli należy dbać o formalny charakter kontaktów, odpowiadać wyłącznie w sposób pisemny i uczestniczyć w końcowych rozmowach, aby zmniejszyć ryzyko niekorzystnych korekt.