„Plastikowa opłata” EWKFondsG: rozliczenia za 2024 płatne w 2025, stawki i rejestr DIVID — kogo dotyczy w gastronomii i retailu?

Od 2025 roku przedsiębiorcy działający w gastronomii i handlu detalicznym w Niemczech mierzą się z nowym obowiązkiem finansowym – tzw. „plastikową opłatą” wynikającą z ustawy Einwegkunststofffondsgesetz (EWKFondsG). Choć przepisy obowiązują od początku 2024 roku, to właśnie 2025 rok jest pierwszym momentem faktycznego rozliczenia. Dla wielu firm oznacza to konieczność złożenia sprawozdań, dokonania płatności oraz dostosowania procesów do wymogów środowiskowych. W naszym artykule wyjaśniamy, kogo dotyczą te przepisy, jak działa system rejestracji DIVID i jakie stawki obowiązują w 2025 roku.

Nowy obowiązek: czym jest Einwegkunststofffondsgesetz (EWKFondsG)

Einwegkunststofffondsgesetz w 2025 to niemiecka ustawa o funduszu jednorazowych tworzyw sztucznych, której głównym celem jest obciążenie producentów, importerów i dystrybutorów kosztami związanymi ze sprzątaniem i przetwarzaniem odpadów po produktach jednorazowych z plastiku. W praktyce dotyczy to takich wyrobów jak kubki, pokrywki, pojemniki na żywność typu „to go”, sztućce, słomki, foliowe torby czy wilgotne chusteczki. Każdy podmiot, który po raz pierwszy wprowadza na rynek niemiecki tego typu produkty, jest zobowiązany do ich zarejestrowania, raportowania masy wprowadzonych wyrobów oraz wniesienia stosownej opłaty. Ustawa obejmuje również podmioty zagraniczne, które dostarczają towary bezpośrednio do klientów w Niemczech, co ma kluczowe znaczenie dla polskich firm działających w e-commerce, gastronomii i handlu detalicznym.

Terminy i obowiązki – rozliczenie za 2024, płatność w 2025

Pierwszy pełny okres sprawozdawczy zgodnie z ustawą EWKFondsG obejmuje rok 2024, natomiast płatność należnej kwoty zostanie wymagana w 2025 roku. To oznacza, że firmy muszą już teraz posiadać dokładne dane dotyczące ilości produktów jednorazowych wprowadzonych w 2024 roku. Termin złożenia sprawozdania upłynął w maju 2025, a rozliczenia są realizowane na podstawie danych przekazanych do Federalnego Urzędu Ochrony Środowiska (Umweltbundesamt). Opłata jednorazowe za plastiki w Niemczech stanowi nowy element kosztów środowiskowych, a jej wysokość zależy od rodzaju i masy produktów. Przykładowo: kubki plastikowe objęte są stawką ok. 1,24 euro za kilogram, a lekkie torby z tworzywa – nawet 3,80 euro za kilogram.

Rejestracja DIVID – centralna baza danych i raportowanie

Każdy podmiot objęty ustawą ma obowiązek dokonać rejestracji w systemie rejestracja DIVID, który został uruchomiony przez Umweltbundesamt jako oficjalna platforma do ewidencji firm i raportowania ilości wprowadzanych produktów jednorazowych. Brak rejestracji skutkuje nie tylko ryzykiem sankcji finansowych, sięgających nawet 100 000 euro, ale również zakazem dalszego wprowadzania towarów na rynek niemiecki. W bazie DIVID należy wskazać rodzaje produktów, ich masę oraz dane producenta lub importera. Obowiązek dotyczy zarówno przedsiębiorstw z siedzibą w Niemczech, jak i zagranicznych podmiotów sprzedających bezpośrednio niemieckim konsumentom – w tym polskich firm gastronomicznych i sklepów online.

Kogo dotyczy nowy system opłat?

Ustawa Einwegkunststofffondsgesetz (EWKFondsG) w 2025 roku obejmuje wszystkie podmioty, które wprowadzają jednorazowe produkty z tworzyw sztucznych do obrotu w Niemczech, niezależnie od wielkości działalności. Dla gastronomii oznacza to konieczność ewidencjonowania pojemników i kubków „na wynos”, a także nakładania opłat za opakowania, które nie nadają się do ponownego użytku. Dla handlu detalicznego – zarówno stacjonarnego, jak i internetowego – oznacza obowiązek rozliczania lekkich toreb foliowych, naczyń jednorazowych czy plastikowych opakowań spożywczych. W praktyce każdy importer lub producent, który sprzedaje na terytorium Niemiec, musi określić, czy jego produkty kwalifikują się jako objęte ustawą, a następnie wprowadzić dane do systemu i dokonać odpowiednich rozliczeń. Dla wielu firm oznacza to również konieczność przemyślenia alternatywnych materiałów opakowaniowych, by zredukować opłatę jednorazowe za plastiki w Niemczech w kolejnych latach.

Perspektywy na przyszłość i znaczenie dla biznesu

Nowe przepisy wpisują się w szerszą strategię Unii Europejskiej ograniczającą ilość odpadów plastikowych i promującą gospodarkę o obiegu zamkniętym. Wdrażanie Einwegkunststofffondsgesetz (EWKFondsG) w 2025 będzie miało długofalowy wpływ na branżę gastronomiczną i retailową, wymuszając zarówno zmiany w projektowaniu opakowań, jak i w sposobie raportowania danych. Dla przedsiębiorstw może to oznaczać konieczność inwestycji w systemy ewidencji materiałowej, współpracę z doradcami ds. ochrony środowiska oraz stały monitoring zmian legislacyjnych. Jednocześnie firmy, które zdecydują się na wdrożenie opakowań wielokrotnego użytku lub materiałów biodegradowalnych, mogą w przyszłości zyskać przewagę konkurencyjną – nie tylko ze względu na niższe koszty, ale również rosnące oczekiwania konsumentów w zakresie ekologii i zrównoważonego rozwoju.