Termin „Gewerbe” odnosi się do działalności gospodarczej lub handlowej. Jest to nieformalna nazwa oznaczająca wpis do ewidencji działalności gospodarczej na terenie Niemiec (Gewerbeanmeldung). „Gewerbe” odnosi się do wszelkiej działalności gospodarczej, począwszy od handlu, przez inne usługi, po produkcję, która nie jest zawodem wolnym (wolny zawód to taki, który jest wykonywany na podstawie specjalistycznej wiedzy, takiej jak lekarz czy prawnik). Formy prowadzenia działalności to na przykład firma jednego przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, tzw. działalność na własny rachunek („Einzelunternehmer”), czy spółka osobowa (np. cywilna, GbR), czy kapitałowa (np. z ograniczoną odpowiedzialnością GmbH).
 

Gewerbe w Niemczech – kto może założyć taką działalność?

 
Działalność gospodarczą w Niemczech może złożyć każdy pełnoletni obywatel Unii Europejskiej, posiadający ważny dokument tożsamości (np. dowód osobisty, czy paszport). Rejestracji firmy można dokonać osobiście w urzędzie (w zależności od landu będzie to Gewerbeamt lub Ordnungsamt) lub przez internet. Osoba planująca prowadzenie działalności gospodarczej w Niemczech musi zarejestrować się w urzędzie miejskim lub gminnym jako Gewerbetreibender, tj. osoba prowadząca działalność gospodarczą. Proces rejestracji obejmuje podanie podstawowych informacji dotyczących planowanej działalności. Przyszły przedsiębiorca musi wskazać m.in. nazwę zakładanej firmy (składa się z imienia i nazwiska przedsiębiorcy oraz ewentualnie krótkiego określenia profilu prowadzonej działalności gospodarczej; nie może zawierać ani długich określeń, ani wymyślonych wyrazów), przedmiot działalności (czym będzie się zajmować) oraz podać adres zameldowania. W przypadku braku meldunku czy zamieszkania przedsiębiorcy na terenie Niemiec, dopuszczalne jest podane adresu siedziby firmy, którym może być adres zewnętrznego dostawcy takiej usługi, tzw. „wirtualne biuro”, czy „biurko”. Ważne aby działalność firmy była faktycznie prowadzona na terenie Niemiec.
 

Gewerbe w Niemczech – wymogi prawne

 
W zależności od rodzaju planowanej działalności, przedsiębiorca może być zobowiązany do spełnienia określonych wymagań prawnych, takich jak uzyskanie odpowiednich licencji czy certyfikatów.
Po rejestracji w urzędzie, informacja o przedsiębiorcy przesyłana jest automatycznie do właściwego urzędu skarbowego (Finanzamt). Każda działalność gospodarcza w Niemczech rozlicza się na zasadach podobnych do opodatkowania osoby fizycznej. W kraju przyjęty został model liniowo-progresywnej taryfy podatkowej, co oznacza, że wraz ze wzrostem dochodów, zwiększa się ich procentowy udział w podatku. Zwolnione z podatku są dochody nieprzekraczające tzw. „kwoty wolnej”, tj. ustawowo nowelizowanej corocznie wartości (w 2024 r. wynoszącej 11 604 euro). Należy pamiętać, że Gewerbe podlega także opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT).
 

Ubezpieczenie zdrowotne i społeczne w Niemczech

Każdy przedsiębiorca prowadzący działalność w Niemczech zobowiązany jest do posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczenie takie można wykupić albo od państwa albo od prywatnego ubezpieczyciela. Ponadto, należy mieć na uwadze konieczność opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, a także, w przypadku wybranych branż gospodarki (jak. np. rzemieślników), także ubezpieczeń rentowych i emerytalnych.
 

Obowiązkowe podatki w Niemczech

Z uwagi na lokalizację prowadzonej działalności oraz jej specyfikę, przedsiębiorca może być dodatkowo zobowiązany do zapłacenia podatku od działalności gospodarczej („Gewerbesteuer”). Jest to lokalny podatek nakładany przez gminę na prowadzenie działalności gospodarczej na jej obszarze.
Ograniczeniami prowadzenia różnych form działalności gospodarczych w Niemczech są krajowe przepisy dotyczące wymogów jakie należy spełnić by prowadzić określony rodzaj działalności gospodarczej. Ponadto podczas planowania wyboru miejsca prowadzenia działalności, należy wziąć pod uwagę lokalne przepisy dotyczące np. ochrony środowiska, czy planowania przestrzennego, które ograniczają możliwość prowadzenia określonych aktywności na konkretnych obszarach.
 
Rejestracja Gewerbe jest zazwyczaj konieczna dla większości form działalności gospodarczej w Niemczech, a przedsiębiorca powinien śledzić wszelkie związane z tym obowiązki podatkowe i prawne. Warto skonsultować się z miejscowym urzędem gminnym, doradcą podatkowym lub prawnikiem, aby uzyskać dokładne informacje i porady w zależności od konkretnego przypadku.