Dynamiczne tempo cyfryzacji europejskiego rynku usług internetowych sprawiło, że Unia Europejska przyspiesza działania nadzorujące zgodność platform i sprzedawców z nowymi ramami prawnymi. Rok 2025 zapowiada się jako moment przełomowy dla egzekwowania przepisów DSA (Digital Services Act) i DMA (Digital Markets Act), które mają zdefiniować standardy funkcjonowania gospodarki platformowej.

Fala egzekwowania DSA/DMA w 2025 roku

Rok 2025 oznacza dla rynku cyfrowego faktyczne przejście z etapu wdrażania do fazy egzekwowania przepisów Digital Services Act (DSA) i Digital Markets Act (DMA). Komisja Europejska koncentruje się na kontrolach dużych platform handlowych, które pełnią funkcję pośredników między sprzedawcami a konsumentami. Obowiązki marketplace według DSA obejmują m.in. przejrzystość zasad, moderację treści oraz odpowiedzialność za bezpieczeństwo oferowanych produktów i informacji. Z kolei interoperacyjność DMA wprowadza wymóg otwartości systemów i współdziałania między usługami cyfrowymi, ograniczając dominację największych platform i zwiększając konkurencyjność rynku.

Co musi znaleźć się w T&C platform i sprzedawców?

Warunki świadczenia usług muszą w 2025 roku jasno definiować procedury moderacji treści, mechanizmy zgłaszania nieprawidłowości, procesy odwoławcze i zasady weryfikacji sprzedawców (tzw. KYBC – Know Your Business Customer). Zgodnie z obowiązkami marketplace według DSA, platformy mają zapewnić pełną transparentność działania swoich systemów, w tym ujawniać logikę algorytmów rekomendacyjnych oraz przekazywać użytkownikom powody zawieszenia lub usunięcia kont. W praktyce oznacza to konieczność wprowadzenia bardziej szczegółowych regulaminów i przejrzystych procesów obsługi skarg. Marketplace’y muszą również uwzględnić w T&C prawo sprzedawcy do przenoszenia danych i zobowiązanie do nieutrudniania sprzedaży poza platformą, co ma istotne znaczenie dla zachowania konkurencyjności i równych szans rynkowych.

Jak wskazuje analiza SME Impact, nowe przepisy w największym stopniu dotykają małe i średnie przedsiębiorstwa, które muszą dostosować swoje praktyki prawne i operacyjne do wymogów unijnego nadzoru cyfrowego, aby uniknąć ryzyka wykluczenia z ekosystemu platformowego.

UX jako obszar zgodności z regulacjami

Nowe regulacje przenoszą ciężar odpowiedzialności także na projektowanie doświadczenia użytkownika, które stało się jednym z kluczowych elementów zgodności z obowiązkami marketplace według DSA. Interfejsy platform muszą być wolne od tzw. dark patterns, czyli praktyk manipulacyjnych utrudniających użytkownikowi świadomy wybór i naruszających zasady transparentności wymagane przez regulatora. DSA wskazuje, że proces zgłaszania skarg, dostęp do informacji prawnych i akceptacja warunków korzystania z platformy muszą być proste, czytelne i zrozumiałe dla każdego użytkownika.

UX powinien również umożliwiać jasne rozróżnienie między sprzedawcą a platformą oraz zapewniać szybki dostęp do danych o produkcie, politykach zwrotu i kontakcie. W tym kontekście coraz większego znaczenia nabiera także interoperacyjność DMA, która wymusza projektowanie interfejsów w sposób sprzyjający współdziałaniu systemów i łatwemu przepływowi informacji między platformami.4

Interoperacyjność i przenoszenie danych jako nowe standardy

DMA wprowadza wymóg interoperacyjności, który ma zwiększyć konkurencyjność i mobilność danych w ekosystemie cyfrowym, a tym samym ograniczyć bariery dla małych i średnich przedsiębiorstw w duchu koncepcji SME Impact. Platformy zobowiązane są do umożliwienia sprzedawcom i użytkownikom eksportu informacji w ustandaryzowanych formatach oraz do współpracy z zewnętrznymi systemami za pośrednictwem API. Oznacza to, że marketplace’y muszą inwestować w otwartą architekturę danych, a ich regulaminy – zgodnie z obowiązkami marketplace według DSA – powinny jasno określać warunki takiego dostępu, w tym zasady ochrony informacji i odpowiedzialności stron.