Zatrudnienie pracownika w Niemczech wiąże się z kosztami wykraczającymi poza samo wynagrodzenie netto. Niemiecki pracodawca musi bowiem pokryć również różne obowiązkowe opłaty. Należą do nich składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz świadczenie z tytułu upadłości, znane jako Insolvenzgeld. Jak wysokie są całkowite koszty związane z utrzymaniem pracownika w Niemczech? Sprawdź!
 

 

Utrzymanie pracownika w Niemczech – co składa się na koszty personalne

 
Aby dokładnie określić całkowite koszty związane z zatrudnieniem danego pracownika, konieczne jest uwzględnienie szeregu różnych elementów kosztowych, liczonych na bazie rocznej. Obejmują one:
 

• wynagrodzenie brutto,

 

• składki na ubezpieczenie społeczne finansowane przez pracodawcę, które są procentowo ustalane od wynagrodzenia brutto. W roku 2019 składki te wynosiły: na ubezpieczenie emerytalne 9,3%, na ubezpieczenie zdrowotne 7,3%, na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia 1,25% oraz na ubezpieczenie pielęgnacyjne 1,525%, co w sumie stanowi 19,375% wynagrodzenia brutto,

 

• zmienne składki U1, U2, U3, które umożliwiają pracodawcy odzyskanie części kosztów w przypadku określonych zdarzeń losowych,

 

• składki na związki zawodowe, które są płacone za każdego pracownika,

 

• ewentualne dodatki, takie jak dodatek urlopowy lub gratyfikacja świąteczna (znana jako trzynasta pensja),

 

• dodatkowe świadczenia socjalne, które mogą być dobrowolne lub wynikać z układu zbiorowego pracy, takie jak zasiłek rodzinny, programy oszczędnościowe dla pracowników, zabezpieczenie emerytalne, korzystne pożyczki pracownicze itp.,

 

• koszty związane z wypłatą wynagrodzeń za czas choroby lub inne nieobecności,

 

• wydatki na kształcenie, szkolenie i doskonalenie zawodowe pracowników,

 

• koszty podróży służbowych i reprezentacyjne, na przykład podczas spotkań z klientami czy uczestnictwa w targach branżowych.
  Eurostat podaje, że średni koszt zatrudnienia pracownika w Niemczech w roku 2019 wynosił 35,6 euro za godzinę pracy, podczas gdy w Polsce było to niemal cztery razy mniej, bo tylko 10,7 euro.
  Różnice te wynikają nie tylko z niższych dochodów netto, ale także z różnicy w kosztach pozapłacowych, które w Polsce stanowiły średnio 18,4%, a w Niemczech 22,1%.

 

Utrzymanie pracownika w Niemczech – jaki jest koszt zatrudnienia pracownika

 
Różnorodność oraz wysokość opłat dodatkowych, które niemiecki pracodawca ponosi przy zatrudnieniu pracownika, są uzależnione od szeregu istotnych czynników. Najważniejsze z nich to: rozmiar przedsiębiorstwa, rodzaj zawieranej umowy, metoda opodatkowania, sektor działalności firmy, pozycja zawodowa pracownika oraz jego miesięczne i roczne zarobki.
Istotne jest posiadanie dokładnych danych dotyczących wymienionych wyżej aspektów, aby móc precyzyjnie określić koszty zatrudnienia. Przyjmuje się, że dla osoby pracującej na pełny etat, te koszty dodatkowe wynoszą przeciętnie od 18 do 23 procent kwoty wynagrodzenia brutto.
 

Utrzymanie pracownika w Niemczech – wynagrodzenie brutto i netto w Niemczech

 
Wynagrodzenie netto stanowi wynagrodzenie brutto zmniejszone o obciążenia podatkowe oraz składki na ubezpieczenie społeczne. Od początku 2020 roku procentowe stawki składek na ubezpieczenie społeczne finansowane przez pracodawcę przedstawiają się następująco:
 
● 9,30% wynagrodzenia brutto odpowiada za połowę składki na ubezpieczenie emerytalne (Rentenversicherung),
● 7,75% wynagrodzenia brutto przeznaczone jest na połowę składki na ubezpieczenie zdrowotne (Krankenversicherung),
● 1,525% wynagrodzenia brutto stanowi połowę składki na ubezpieczenie pielęgnacyjne (Pflegeversicherung),
● 1,2% wynagrodzenia brutto pokrywa ubezpieczenie od utraty pracy (Arbeitslosenversicherung).
Ważne jest, aby pamiętać, że do wynagrodzenia brutto należy doliczyć także część składek na ubezpieczenie społeczne, które są finansowane przez pracownika. Dla przykładu, jeśli pracownik otrzymuje wynagrodzenie brutto w wysokości 2000 euro, wówczas kwota składek, za które odpowiada, wyniesie 380 euro.
 

Ustawowe ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków

 
Składki na ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków są w całości pokrywane przez pracodawcę. Ich wysokość jest uzależniona od kilku czynników, takich jak:
 

• wynagrodzenie brutto pracownika,

 

• ryzyko wypadkowe związane z działalnością w danej branży,

 

• kwota wydatków ponoszonych przez stowarzyszenie zawodowe.

 
Rekomendowana średnia stawka wynosi około 2,5 euro za każde 1000 euro rocznej pensji. Dla przykładu, jeśli pracownik zarabia 2000 euro miesięcznie, jego roczny dochód wynosi 24 000 euro, co przekłada się na składkę na ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w wysokości 60 euro.
 

Składki U1, U2, U3 – czym są?

 
Składki U1, U2 i U3 zapewniają pracodawcy częściowy zwrot kosztów w określonych sytuacjach życiowych pracowników.
 

● U1 – Entgeltfortzahlung im Krankheitsfall

Jeśli pracownik zachoruje, pracodawca ma obowiązek wypłacać mu wynagrodzenie przez okres 6 tygodni. To może być znacznym obciążeniem finansowym, szczególnie dla mniejszych firm. Opłacając składki U1, pracodawca otrzymuje zwrot kosztów wynagrodzenia w przypadku choroby oraz częściowy udział w składkach na ubezpieczenie społeczne. Wysokość składki U1 zależy od kasy chorych i wynosi od 0,9% do 3,9% wynagrodzenia brutto.

 
● U2 – Mutterschaft Umlage

W czasie ochronnym przed i po porodzie pracownica otrzymuje zasiłek macierzyński z kasy chorych, ale pracodawca musi go częściowo dofinansować. Opłacając składki U2, pracodawca odzyskuje część tych kosztów. Składka U2 również zależy od kasy chorych i wynosi od 0,9% do 3,9% wynagrodzenia brutto.

 
● U3 – Insolvenzgeld

Insolvenzgeld to świadczenie wypłacane pracownikom w przypadku ogłoszenia upadłości firmy. Finansowane jest ono przez związki zawodowe oraz pracodawcę. Stawka składki na świadczenie upadłościowe wynosi 0,08 euro na każde 100 euro wynagrodzenia brutto. Przy wynagrodzeniu 2000 euro miesięcznie, składka ta wyniesie 160 euro rocznie.
 

Ile wynoszą koszty ustawowego ubezpieczenia chorobowego?

Ubezpieczenie chorobowe jest obowiązkowe dla wszystkich osób przebywających w Niemczech, które nie są z niego zwolnione ani nie mają innego prawnego tytułu do ubezpieczenia. Ubezpieczenie to obejmuje świadczenia takie jak: zapobieganie chorobom, opiekę w razie choroby oraz wsparcie dla kobiet w ciąży.
Liczba kas chorych w Niemczech stale rośnie, choć oferują one zbliżone składki i świadczenia. Wybór jednej z nich zależy od osoby ubezpieczonej, jednak czasem to pracodawca podejmuje ostateczną decyzję dla wszystkich swoich pracowników. Wybór ten jest szczególnie ważny w branżach narażonych na szkodliwe warunki pracy, gdyż niektóre kasy chorych oferują dodatkowe świadczenia, takie jak masaże czy tańsze leki, w cenie lub za niewielką dopłatą.
 
Część składki obciążająca pracownika wynosi 8,2% jego wynagrodzenia brutto, natomiast pracodawca pokrywa 7,3% wynagrodzenia brutto pracownika.
 

Utrzymanie pracownika w Niemczech – koszty ustawowe ubezpieczenia emerytalno-rentowego

 
Niemieckie ubezpieczenie emerytalno-rentowe ma na celu zabezpieczenie interesów osób, które z powodu wieku lub złego stanu zdrowia nie mogą być aktywne zawodowo. Dla osób urodzonych po 1964 roku, zarówno mężczyzn, jak i kobiet, wiek emerytalny wynosi 67 lat.
Jeśli pracownik zarabia do 450 euro miesięcznie, składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe opłaca wyłącznie pracodawca. Składka ta wynosi 15% wynagrodzenia brutto pracownika. Dla zarobków w przedziale od 450 do 850 euro miesięcznie składka jest dzielona między pracownika i pracodawcę, a jej wysokość, ustalana za pomocą skomplikowanego wzoru, waha się od 15% do 18,70% wynagrodzenia brutto pracownika. W przypadku zarobków przekraczających 850 euro miesięcznie, składka wynosi po 9,35% wynagrodzenia brutto zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.
 

Co obejmują koszty ubezpieczenia pielęgnacyjnego?

Jest to ubezpieczenie, które ma na celu zapewnienie opieki osobie ubezpieczonej w przyszłości, w razie potrzeby. Obowiązek ubezpieczeniowy jest regulowany ustawowo i obejmuje każdą osobę będącą członkiem prywatnej lub publicznej kasy chorych. W przypadku osób znajdujących się w trudnej sytuacji i wymagających stałej opieki koszty są pokrywane przez kasę chorych tylko do określonego stopnia.
 
Koszty te są pokrywane na wniosek ubezpieczonego, po ocenie sytuacji przez uprawnioną osobę. Głównym kryterium otrzymania wsparcia finansowego jest stan potrzeby, co oznacza, że z powodu fizycznego lub psychicznego upośledzenia osoba ubezpieczona ma trudności w wykonywaniu codziennych czynności przez co najmniej sześć miesięcy.
Pracodawca i pracownik łącznie powinni płacić składkę wynoszącą 2,35% wynagrodzenia brutto pracownika, podzieloną po równo (po 1,175% każda strona). Pracownicy, którzy ukończyli 23 rok życia i nie posiadają dzieci, płacą składkę o 0,25% wyższą, co daje 1,425% wynagrodzenia brutto.
 

Koszty ubezpieczenia na wypadek bezrobocia

 
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia ma na celu zapewnienie osobom bezrobotnym środków do życia podczas poszukiwania nowej pracy. Krąg osób zobowiązanych do tego ubezpieczenia jest określony w §25 oraz §26 trzeciej księgi niemieckiej ustawy socjalnej z dnia 24 marca 1997 roku (3. Buch des Sozialgesetzbuches, BGBl. I S. 594). Obejmuje ono między innymi kobiety otrzymujące zasiłek macierzyński oraz osoby pobierające rentę z powodu zmniejszonej zdolności do pracy.
Składka na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia jest podzielona równo między pracodawcę i pracownika, przy czym każda ze stron płaci po 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika.
 

Utrzymanie pracownika w Niemczech – pozostałe koszty

 
Do popularnych, choć opcjonalnych kosztów ponoszonych przez pracodawcę należą również: koszt stworzenia i utrzymania stanowiska pracy, dodatek urlopowy, gratyfikacja bożonarodzeniowa, atrakcyjnie oprocentowane pożyczki dla pracowników, zasiłek rodzinny, pracownicze programy oszczędnościowe, koszty odzieży roboczej, zwrot kosztów przeprowadzki, koszty dalszego szkolenia i kształcenia pracowników, korzyści wynikające z układów zbiorowych pracy, dotacje sektorowe i wiele innych.
Na czym polega regulowanie kosztów związanych z pracownikiem?
 
Pracodawca musi ponosić różnorodne koszty związane z zatrudnieniem pracowników, które mogą być znaczące. Dlatego warto dokładnie rozważyć, czy zatrudnienie konkretnej osoby jest opłacalne. Pracodawca oczekuje, że pracownik przyniesie firmie wymierne rezultaty, co oznacza, że powinien generować zyski przewyższające koszty związane z jego zatrudnieniem. Tylko wtedy przedsiębiorca może być pewny, że osoba zatrudniona przyczyni się do wzrostu zysków firmy.
 
Koszty związane z zatrudnieniem pracowników można kontrolować, zwracając uwagę na różne szczegóły. Przykładem regulowanego kosztu są składki U1, U2 i U3. U1 dotyczy zwrotu kosztów wynagrodzenia w przypadku choroby pracownika, U2 – w przypadku ciąży i urlopu macierzyńskiego, a U3 – w przypadku upadłości przedsiębiorstwa. Pracodawca wpłaca składki do ubezpieczalni, aby w sytuacjach, gdy pracownik nie może pracować, mógł odzyskać część kosztów. Ważne jest, aby pracownik dostarczał wszystkie zwolnienia lekarskie, nawet te dotyczące kilku dni nieobecności. Odpowiednia ubezpieczalnia zwróci część kosztów związanych z chorobowym.
 
W zależności od możliwości i charakteru przedsiębiorstwa można również obniżyć koszty pośrednie, takie jak wyposażenie miejsca pracy. Jeśli to możliwe, warto wykorzystać jedno miejsce pracy dla kilku pracowników, aby zwiększyć zyski firmy, jednocześnie zapewniając odpowiednie i godne warunki pracy. Zatrudniając pracownika o wysokich kwalifikacjach, można przypisywać mu zadania adekwatne do jego umiejętności, natomiast lżejsze prace powinny być wykonywane przez osoby o mniejszych kwalifikacjach.