Chcesz prowadzić legalne studio tatuażu w Niemczech i nie ryzykować zamknięcia działalności przy pierwszej kontroli? Musisz więc wiedzieć, czego dokładnie oczekuje od Ciebie niemiecki urząd zdrowia, jakie dokumenty zgłosić w Gewerbeamt i dlaczego niektóre tusze mogą kosztować Cię więcej niż tylko reputację.

Studio tatuażu w Niemczech – legalne prowadzenie działalności

Każda działalność zarobkowa prowadzona na własny rachunek w Niemczech, w sposób ciągły i zorganizowany, podlega obowiązkowi rejestracji jako tzw. Gewerbe. Studio tatuażu nie jest działalnością rzemieślniczą wymagającą uprawnień mistrzowskich (Meisterpflicht), lecz klasyfikowane jest jako tzw. „einfaches Gewerbe”. Rejestracja odbywa się w urzędzie ds. działalności gospodarczej (Gewerbeamt), właściwym dla miejsca, w którym prowadzone będzie studio.

Osoba zamierzająca rozpocząć taką działalność musi przedłożyć dokument tożsamości oraz – w przypadku obcokrajowców spoza UE – ważne pozwolenie na pobyt z prawem do prowadzenia działalności. Wypełnia się wniosek Gewerbeanmeldung, który jest podstawą do wpisu w ewidencji działalności gospodarczej.

Po rejestracji urząd przekazuje informację do odpowiednich instytucji – w tym do Finanzamt, urzędu statystycznego oraz izby przemysłowo-handlowej (IHK). Rejestracja wiąże się z opłatą administracyjną, której wysokość może różnić się w zależności od landu, ale zazwyczaj mieści się w przedziale 15–65 euro. Po kilku dniach przedsiębiorca otrzymuje potwierdzenie zgłoszenia działalności (Gewerbeschein), które stanowi formalną podstawę działania. Brak rejestracji skutkuje poważnymi sankcjami finansowymi, ponieważ prowadzenie działalności bez Gewerbe traktowane jest jako wykroczenie.

Studio tatuażu w Niemczech – Higiena, standardy i przepisy

Prowadzenie studia tatuażu w Niemczech podlega surowym przepisom higienicznym i zdrowotnym, wynikającym z ustawy o ochronie przed infekcjami (Infektionsschutzgesetz – IfSG) oraz rozporządzeń krajowych. Każde studio podlega nadzorowi sanitarno-epidemiologicznemu przez urząd zdrowia (Gesundheitsamt), który ma prawo do przeprowadzania niezapowiedzianych kontroli.

Warunkiem prowadzenia działalności jest opracowanie i wdrożenie tzw. planu higieny (Hygieneplan), który szczegółowo opisuje wszystkie procedury dotyczące dezynfekcji, sterylizacji sprzętu, utylizacji odpadów oraz higieny personelu. Obowiązkowe jest także posiadanie systemów i narzędzi umożliwiających skuteczne oczyszczanie powierzchni roboczych, a także regularne prowadzenie dokumentacji potwierdzającej przestrzeganie procedur sanitarnych.

Na wyposażeniu musi znaleźć się zlew z bieżącą wodą, środki dezynfekujące z odpowiednimi atestami, rękawice jednorazowe oraz pojemniki na odpady biologiczne. Zgodnie z europejską normą EN 17169 z 2020 roku, która ujednolica wytyczne dla artystów tatuażu, studio powinno również wdrożyć procedury informowania klientów o ryzykach i możliwych powikłaniach. Niezależnie od tego, czy studio zatrudnia wielu artystów, czy działa jako jednoosobowa działalność, wymagania sanitarne pozostają niezmienne i ich niespełnienie skutkuje natychmiastowym zawieszeniem działalności przez urząd zdrowia.

Studio tatuażu w Niemczech a kontrole Gesundheitsamt

Gesundheitsamt, czyli niemiecki urząd zdrowia, jest instytucją odpowiedzialną za regularne kontrole sanitarne studiów tatuażu. Procedura obejmuje nie tylko sprawdzenie zgodności z planem higieny, ale także weryfikację sterylności narzędzi, przechowywania pigmentów oraz warunków przeprowadzania zabiegów. Inspektorzy zwracają szczególną uwagę na jakość powierzchni roboczych – muszą być gładkie, nienasiąkliwe, łatwe do dezynfekcji i pozbawione pęknięć.

Ponadto sprawdzają również procedury dezynfekcji skóry, stosowanie sterylnych opakowań oraz przechowywanie dokumentacji klientów. Studio jest zobowiązane do prowadzenia kart zgody klienta na zabieg, zawierających informacje o stanie zdrowia, alergiach i podpisanym oświadczeniu o świadomości ryzyka.

W ramach działań prewencyjnych Gesundheitsamt może również przeprowadzać kontrole osobiste pracowników – w tym weryfikować ich wiedzę z zakresu higieny oraz posiadanie aktualnego certyfikatu o ukończeniu szkolenia sanitarnego. W przypadku wykrycia nieprawidłowości urząd może nałożyć kary finansowe, a w sytuacjach skrajnych – zakazać dalszego prowadzenia działalności.

Obowiązkowe ubezpieczenia i rozliczenia podatkowe

Każde studio tatuażu działające legalnie na terenie Niemiec musi zadbać o właściwą strukturę ubezpieczeniową. Podstawowym wymogiem jest posiadanie prywatnego lub publicznego ubezpieczenia zdrowotnego (Krankenversicherung), które w przypadku osób prowadzących Gewerbe pokrywane jest we własnym zakresie.

Równie istotne jest ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej dla firm (Betriebshaftpflichtversicherung), które zabezpiecza przed roszczeniami klientów w przypadku powikłań, zakażeń lub błędów podczas zabiegów. Brak takiego ubezpieczenia naraża właściciela na wysokie koszty procesowe i odszkodowania. Oprócz ubezpieczeń studio musi prowadzić księgowość, rozliczać się z podatków VAT i dochodowych, a także składać deklaracje do Finanzamt.

W zależności od przychodów studio może zostać zakwalifikowane do tzw. małej działalności (Kleinunternehmerregelung), co oznacza zwolnienie z VAT, lecz nie zwalnia z innych obowiązków podatkowych. Ważne jest także prowadzenie ewidencji przychodów i kosztów, wystawianie faktur zgodnie z niemieckimi standardami oraz przygotowywanie rocznych rozliczeń podatkowych.

Reguły dotyczące pigmentów i Tätowiermittelverordnung – co wolno, a czego nie?

Od 2022 roku obowiązują w Niemczech zaktualizowane przepisy unijne dotyczące pigmentów używanych do tatuaży, oparte na regulacji REACH oraz krajowym rozporządzeniu Tätowiermittelverordnung. Nowe regulacje zakazują stosowania ponad 4 tys. substancji chemicznych, które do tej pory znajdowały się w niektórych barwnikach – w tym popularnych niebieskich i zielonych pigmentów, które mogą zawierać potencjalnie rakotwórcze związki azowe.

Wszystkie pigmenty muszą być certyfikowane i zgodne z rozporządzeniem 2020/2081 oraz oznakowane zgodnie z LFGB – ustawą o środkach spożywczych i przedmiotach codziennego użytku. Obowiązkiem artysty jest nie tylko stosowanie zatwierdzonych barwników, ale również posiadanie dokumentacji potwierdzającej ich skład chemiczny, certyfikaty jakości, numer partii oraz daty ważności.

Należy także prowadzić listę pigmentów używanych u poszczególnych klientów, wraz z ich lokalizacją na ciele – co jest wymagane przez prawo w przypadku późniejszych powikłań lub reakcji alergicznych. Studio może zostać skontrolowane przez urząd zdrowia lub urząd ds. nadzoru nad produktami chemicznymi, który zweryfikuje zgodność stosowanych tuszy z przepisami UE.

Zakup pigmentów z niesprawdzonych źródeł, np. przez internet z krajów trzecich, może skutkować grzywną lub konfiskatą towaru na granicy. W przypadku wątpliwości zaleca się korzystanie wyłącznie z oficjalnych dystrybutorów oraz rejestru bezpiecznych produktów opublikowanego na stronie Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA).